Stedelijk beheer
Klimaatadaptatie en groen
Gemeentelijke organisatie
Informatievoorziening
Dienstverlening
ICT
Vergunningen, Toezicht & Handhaving
Wijkwethouder: Schothorst, Zielhorst en Nieuwland

Wethouder Willem-Jan Stegeman            

Financiën en belastingen, inclusief deelnemingen
en PPS
Grondzaken/vastgoed
Stadhuis, inclusief stadhuisplein
Stadshart, inclusief De Nieuwe Stad
Evenementen
De Hoef
Wijkwethouder: Liendert en Rustenburg

We werken voortdurend aan het in stand houden van de kapitaalgoederen in de openbare ruimte, zoals verhardingen, bruggen, riolering en verlichting. Het daarvoor gewenste niveau is ‘de Amersfoortse basis’, vastgelegd in het 'Integraal beheerplan openbare ruimte 2019-2028' (vastgesteld juni 2016), tezamen met de daarvoor benodigde middelen.
Overeenkomstig de besluitvorming over het Integraal beheerplan openbare ruimte zijn vanaf het begrotingsjaar 2019 meer structurele middelen beschikbaar voor groot onderhoud en is er daarnaast investeringsruimte vrijgemaakt voor vervangingsinvesteringen. Na de eerdere bezuinigingen, passen vanaf 2019 daarmee de middelen weer bij ons areaal en de gewenste onderhoudskwaliteit. We dekken het in stand houden van de openbare ruimte en riolering vanuit de volgende middelen:

• Exploitatie (met name dagelijks en groot onderhoud);
• Voorziening 'groot onderhoud openbare ruimte' (groot onderhoud wegen, baggeren en vervanging groen en bomen);
• Voorziening ‘riolering’ (riolering)
• Kapitaalsinvesteringen (vervangingen, zoals wegen, kunstwerken, openbare verlichting, bruggen of grote speelplekken).

Voor het groot onderhoud en vervangingen stellen we jaarlijks een (financieel) voortschrijdend meerjarenuitvoeringsprogramma (MJP-OR) op met de concrete activiteiten en projecten die we in voorbereiding en uitvoering nemen en de kosten (voor engineering, uitvoering en bijkomende kosten). Het MJP-OR beslaat steeds een periode van vier jaar, gelijklopend met de periode van de meerjarenbegroting. In het MJP-OR worden ook de projecten voor de gemeentelijke riolering opgenomen. De besluitvorming en financiering daarvan loopt via het gemeentelijke rioleringsplan (GRP).
Programma groot onderhoud en vervangingen
Het MJP-OR 2019-2022 bevat circa 120 projecten door de hele stad. Dit zijn met name integrale projecten met een gecombineerde aanpak van riolering, wegen, groen, kunstwerken en verlichting, maar ook sectorale projecten voor één van deze onderdelen. Denk bijvoorbeeld aan het vernieuwen van lichtmasten. Met het uitvoeren van groot onderhoud en vervangingen geven we vorm aan duurzaamheids- en klimaatdoelstellingen, zoals tegengaan wateroverlast, voorkomen verdroging en hittestress, vergroening van de stad, circulariteit en CO2-neutraal.
De transitie naar een CO2-neutrale gemeente beïnvloedt de planning van onderhoud en vernieuwing van de openbare ruimte. We zetten in op het combineren van onderhoud en vervangingen met de aanleg van collectieve warmtenetten, de benodigde verzwaarde elektriciteitsnetten en de aanpassing of verwijdering van het gasnet. De nog op te stellen warmtevisie geeft hier richting aan.

Eind 2018 worden de huidige voorzieningen voor groot onderhoud van wegen, groen, kunstwerken en baggeren afgesloten. De bedoeling is om deze voorziening volledig te benutten. Een deel van de projecten is nog in uitvoering en loopt mogelijk vertraging op, waardoor ze nog in 2019 doorlopen. De oorzaken voor de vertragingen zijn divers. We zien bijvoorbeeld de voorbereidingstijd toenemen door een grotere complexiteit omdat beheeropgaven meer en meer zijn verweven met andere relevante maatschappelijke opgaven in de stad. De capaciteit binnen de organisatie om deze (complexere) projecten op te pakken was daarbij ook een knelpunt. Inmiddels is hierop actie ondernomen. Een externe factor is bijvoorbeeld de onvoldoende uitvoeringscapaciteit van nutsbedrijven die veelal voorafgaand aan ons werk kabels en leidingen vervangen of bijleggen. Met de aantrekkende markt is deze uitvoeringscapaciteit een risico.  
Vanaf 2019 is er voor groot onderhoud en vervanging een nieuwe ontschotte voorziening groot onderhoud. Daarnaast is er de voorziening riolering en zijn er vervangingsinvesteringen beschikbaar. Daarmee hebben we voldoende middelen voor de benodigde aanpak van de openbare ruimte, waarbij we in de bestedingen naar een balans zoeken in de aanpak van woongebieden, werkgebieden, hoofdinfrastructuur, centrum en grote groen- en bosgebieden.
In woongebieden is vooral de leeftijd bepalend voor de noodzaak tot vernieuwing. In de komende jaren verschuift het accent in het MJP-OR geleidelijk van de zuidelijke delen van Amersfoort en kernen Hoogland en Hooglanderveen, naar de noordelijke woonwijken. Hiermee verandert ook de opgave, omdat in de nieuwere wijken gescheiden rioolstelsels liggen, waar kan worden volstaan met relinen in plaats van het hele riool te vernieuwen. Omdat voor het rioolbeheer de weg niet meer hoeft te worden opengebroken, komt de aanpak van de bovengrondse openbare ruimte en riolering meer los van elkaar te staan. Onze focus ligt daardoor op het vernieuwen van groen, verhardingen, kunstwerken en verlichting en deze weer passend te maken aan de huidige functionele eisen en maatschappelijke opgaven.
Het zwaartepunt in de werkgebieden ligt bij het opknappen van de openbare ruimte in Isselt.
Het hoofdwegennet wordt jaarlijks geïnspecteerd. Winterschade wordt hersteld op die plekken waar het nodig is. Met de extra beschikbaar komende middelen voor groot onderhoud, is het daarnaast mogelijk om gericht over grotere wegvakken de deklagen te vervangen. Aandachtspunt hierbij zijn de wegen met geluidsreducerend asfalt. Deze asfaltconstructie is minder sterk, waardoor deze vaker moet worden hersteld.
Voor grotere groen- en bosgebieden worden over langere periodes beheerplannen uitgevoerd. Voor het bosgebied Berg, bestaande uit vijf deelgebieden waaronder Klein Zwitserland en het Belgenmonument, wordt in 2019 een nieuw beheerplan opgesteld.
In aanvulling op de budgetten voor dagelijks beheer en onderhoud wordt vanuit de voorziening groot onderhoud openbare ruimte een aanvullende inzet gedaan in Nimmerdor, park Schothorst, het bosgebied Berg en de groengordel Soesterkwartier.

In 2017 realiseerden we in Amersfoort over het algemeen de beoogde B-kwaliteit voor de technische staat van de openbare ruimte. Op een aantal onderdelen wordt zelfs A-kwaliteit door de aannemers geleverd. Daarmee realiseren we in Amersfoort een goede onderhoudskwaliteit door de hele stad en daarmee beter dan veel andere vergelijkbare steden. Door diverse oorzaken staat deze kwaliteit soms wel tijdelijk of op onderdelen onder druk. We werken er steeds aan om zo snel mogelijk weer op het beoogde niveau te komen.
De natte, warme zomer van 2017 maakte het lastig om de kwaliteit van bijvoorbeeld onkruid op verharding continu te halen. Samen met aannemers is gewerkt aan het realiseren van een zo goed mogelijke kwaliteit. Waar aannemers niet voldeden aan de afspraken zijn sancties opgelegd.
Vanwege een dalende capaciteit in de organisatie van Eemfors lukte het hen niet op alle onderdelen om de afgesproken kwaliteit van het dagelijkse onderhoud te realiseren. Samen met Eemfors is daarom besloten het door hen te onderhouden gebied te verkleinen. Per 1 januari 2018 is de wijk Soesterkwartier-Isselt openbaar aanbesteed. Voor 2019 zet deze ontwikkeling zich door en besteden we het wijkonderhoud van het Berg-, Leusder- en Vermeerkwartier aan op de markt. Bij de aanbesteding van ons wijkonderhoud selecteren we behalve op onderhoudskwaliteit op social return, duurzaamheid en faciliteren van zelfbeheer. Alle aannemers zetten mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in.
Ook het uitstellen van vervangingen zet de gewenste onderhoudskwaliteit van groen en wegen in de oudere gebieden onder druk. We waarborgen overal de veiligheid en functionaliteit, maar moeten in die buurten soms concessies doen aan de beeldkwaliteit en ‘toonbaarheid’. Deze plekken leveren geen  gevaar op voor de gebruiker. We blijven onderhouden, maar vervangen doen we dan pas als de hele omgeving wordt aangepakt.
In de Binnenstad is de ambitie voor de bovengrondse openbare ruimte kwaliteitsniveau ‘A’, maar in de praktijk ligt de gerealiseerde kwaliteit hier iets onder. Ook dit wordt mede veroorzaakt door later vervangen van areaal, in combinatie met de hoge gebruiksdruk en extra slijtage.  Hiervoor worden in het kader van visie op het Stadshart de komende periode projecten opgepakt, waarna we ook weer het gewenste onderhoudsniveau willen realiseren.

De gemeentelijke vastgoedportefeuille bestaat in hoofdlijn uit twee delen: het maatschappelijk vastgoed en het strategische vastgoed. In totaal zijn het circa 450 vastgoedobjecten, bestaande uit  gebouwen en gronden. Het maatschappelijk vastgoed huisvest organisaties die van belang zijn voor een prettige woonomgeving, sociale cohesie en maatschappelijk welzijn. Het zijn musea, wijkcentra, monumenten, sportgebouwen en -velden, atelierruimtes, terreinen voor volks- en speeltuinen en scoutingverenigingen en enkele tijdelijke onderwijsgebouwen. Ook hebben we acht multifunctionele accommodaties (MFA's), waarin meerdere functies met elkaar in één gebouw gehuisvest zijn. Dit betreffen relatief grote en moderne gebouwen in onze portefeuille. Ter illustratie: deze acht gebouwen beslaan meer dan een kwart van het aantal vierkante meters in onze portefeuille. Voorbeelden zijn het Eemhuis, het Icoon en de Zonneparel.
Onderdeel van ons vastgoed zijn ook ongeveer 25 monumentale objecten, onder andere de Koppelpoort, de Onze Lieve Vrouwe-toren en het Belgenmonument. Het zijn met name objecten die een cultuurhistorische en/of maatschappelijke functie binnen de gemeente hebben. De exploitatie van deze groep panden kan door hun kenmerkende karakter niet kostendekkend gebeuren. Deze objecten zijn niet of slechts gedeeltelijk te verhuren en hebben hoge onderhoudskosten, omdat het onderhoud zeer specialistisch van aard is. Om het tekort op de exploitatie in deze groep te verkleinen is een structurele bijdrage in de begroting gereserveerd. Hiermee wordt de instelling van een onderhoudsvoorziening voorbereid.
De strategische portefeuille bestaat uit (tijdelijk) vastgoed, dat verworven is voor de uitbreiding en kwalitatieve verbetering van de stad, zoals voor woningbouw en voor bedrijfsmatige en infrastructurele projecten. Ook het te verkopen vastgoed maakt onderdeel uit van de strategische portefeuille.
Het beheer en de exploitatie van ons vastgoed hebben wij voor een groot deel uitbesteed aan SRO Amersfoort BV. Hiertoe hebben wij met SRO een Raamovereenkomst onroerende zaken gesloten voor de periode 2015-2019, waarin ook zaken als staat van onderhoud en exploitatierisico zijn opgenomen. Voor de sportgebouwen en ook de meeste van de welzijns- en culturele gebouwen bouwt SRO de voorziening op en voert zij vanuit deze voorziening het meerjarig, planmatig onderhoud uit. Voor de MFA's en de Flint geldt dat de gemeente de onderhoudsvoorziening opbouwt. De basis voor deze voorziening zijn meerjarige onderhoudsplannen die elke drie jaar geactualiseerd worden. Bijvoorbeeld recent zijn alle onderhoudsplannen van de MFA's geactualiseerd, hetgeen invloed heeft op de hoogte van de noodzakelijke voorziening en daarmee de jaarlijkse dotatie aan deze voorziening.
Jaarlijks stellen wij samen met SRO een allonge op de Raamovereenkomst vast, waarin onder meer de tarieven en kritische prestatie-indicatoren (KPI’s) worden geactualiseerd. Met de KPI’s sturen wij op de verbetering van de kwaliteit en prestaties van ons vastgoed met en door SRO. Daarnaast werken wij aan deze verbetering op basis van de kaders in de Nota Vastgoedbeheer, bijvoorbeeld door beleid te ontwikkelen op het verduurzamen en het beter toegankelijk maken van ons vastgoed.

Op 27 juni 2017 heeft de raad besloten tot een duurzame renovatie van het stadhuiscomplex.  In het nieuwe kantoorconcept staat ontmoeten en samenwerken centraal. Door de toepassing van dit concept kunnen we  onze huisvesting efficiënter  maken en van 5 verschillende locaties naar 1 locatie gaan. De reductie van energiekosten en meer mogelijkheid tot flexibel werken moeten er toe leiden dat de renovatie op termijn budgetneutraal wordt gerealiseerd.
Nieuwe informatie die bij vooronderzoeken beschikbaar is gekomen en duurzaamheidsambities m.b.t. de komende renovatie is de aanleiding geweest om bij het samenstellen van het nieuwe coalitieakkoord 2018-2022 het ingezette traject te heroverwegen.Vanwege wettelijke eisen moeten voor 2022 al forse investeringen gedaan worden. (minimaal energielabel C in 2023.) De vondst van asbest betekent dat de geplande renovatie duurder wordt dan eerst gedacht. Deze ontwikkelingen rechtvaardigen een heroverweging van de eerder gemaakte keuze voor renovatie. Nieuwbouw elders biedt de mogelijkheid op een volledig energie-neutraal stadhuis en het kan een impuls geven aan de directe omgeving bij gebiedsontwikkeling.
Om een gedegen en vergelijkbare heroverweging te kunnen maken, wordt voor de zomer van 2019 onderzoek gedaan naar de variant aardgasvrije renovatie en energie neutrale nieuwbouw. Deze opties kunnen met de huidige renovatievariant worden vergeleken waarbij er voor 2020 een besluit zal worden genomen.
In afwachting van de start van de werkzaamheden voor de renovatie of  het gereedkomen van nieuwbouw wordt voor de te renoveren gebouwdelen en de te verlaten gebouwen alleen het instandhoudingsonderhoud uitgevoerd. Door de vertraging in de planning en te voldoen aan wettelijke eisen bij voorbeeld m.b.t. eisen brandveiligheid zullen daarnaast ook extra werkzaamheden noodzakelijk zijn. Als gevolg hiervan wordt de kans op desinvesteringen vergroot.
Op dit moment beschikken we  niet over  een onderhoudsvoorziening die rekening houdt met bovenstaande ontwikkelingen. Op basis van verslaggevingsregels in het niet toegestaan om de voorziening onderhoud stadhuiscomplex te handhaven. Er is immers geen rekening gehouden met een verwachte renovatie. In 2015 is de voorziening geheel vrijgevallen en gestort in de  bestemmingsreserve onderhoud gebouwen stadhuisplein.De reserve wordt gevoed met de jaarlijks dotatie voor onderhoud gebouwen stadhuisplein. De onttrekking zal op basis zijn van de werkelijk uitgaven plaatsvinden. Dat betreft instandhoudingsonderhoud voor de te renoveren bouwdelen en af te stoten locaties en de geraamde onderhoudskosten.Na het gereedkomen  van de renovatie of nieuwbouw wordt een nieuw duurzaam meerjarenonderhoudsplan opgesteld, waarna de reserve wordt omgebouwd naar een reguliere onderhoudsvoorziening
Voor de niet te renoveren locaties (Stadhuisplein 4,5 en 7, Hof 2 en de gebouwen van het CNME) geldt dat het beheer en onderhoud van deze panden in lijn wordt gebracht conform de beleidskaders in de Nota Vastgoedbeheer. Voor deze locaties zijn nieuwe duurzame meerjarenonderhoudsplannen opgesteld. De instelling van een onderhoudsvoorziening voor deze locaties wordt voorbereid.

De IT (vervangings)investeringen bestaan zowel uit vervangingen op het terrein van de technische infrastructuur als vervanging en doorontwikkeling van bedrijfsapplicaties. Het doorvoeren van de vervangingen is gericht op het handhaven van de bedrijfszekerheid en (verplicht) meegroeien met ontwikkelingen van leveranciers (technologie) en wet- en regelgeving.

Onderwijsgebouwen

Wij werken op dit moment met de verordening ‘Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Amersfoort’. Deze verordening hebben wij omdat het noodzakelijk is de toekenning van voorzieningen in de huisvesting voor basisonderwijs, speciale scholen voor basisonderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs en (speciaal) voortgezet onderwijs te regelen.

Wij hebben het economisch claimrecht op de onderwijsgebouwen voor primair, speciaal en voortgezet onderwijs. Na een wijziging van de onderwijswetgeving op 1 januari 2015 zijn alle schoolbesturen verantwoordelijk voor het totale onderhoud en aanpassingen aan schoolgebouwen. Wij zijn verantwoordelijk voor nieuwbouw, uitbreiding en vervangende nieuwbouw. Wij hebben een Integraal Huisvestingsplan gemaakt om onderwijshuisvesting te vervangen en te verduurzamen. Samen met de schoolbesturen hebben we de mogelijkheden onderzocht om een overeenkomst te sluiten tot doordecentralisatie van de uitvoering van de gemeentelijke zorgplicht voor onderwijshuisvesting. Dit heeft geresulteerd in het raadsbesluit van 21 november 2017. Bij implementatie van het besluit tot doordecentralisatie hanteren zowel de schoolbesturen als de gemeente het uitgangspunt van fiscale neutraliteit. Hiertoe overleggen we met de belastingdienst, teneinde tot afspraken te komen. Implementatie is voorzien in 2019. Meer hierover kunt u vinden in programma Onderwijs en Jeugd.